MIC ontsnapt uit tank 610 (voorgrond). De scrubber (links achter is buiten gebruik) evenals de flare tower (rechts achter). Het MIC verspreidt zich in de woonwijk via een vent pijp bovenop de scrubber.

Op woensdag 3 december 2014 is het al weer 30 jaar geleden. En ongeveer 29 jaar geleden dat ik op de Union Carbide (UC) plant in Bhopal onderzoek deed (voor zover dat ter plaatse lukte).

Aantal slachtoffers volgens de staat Madhya Pradesh: 3787 doden en duizenden gewonden van ernstige aard.

Een plaatselijke Bhopal journalist (Raajkumar Keswani):
“Bhopal, to me, is just not a story. It’s something about my family, my friends, my town, my people and me. Hence when I think of Bhopal, it’s all about the killing of my friends, neighbors, acquaintances and fellow Bhopalis.

Wat gebeurde er op maandag 3 december 1984?
00.15 uur – Een snelle drukstijging wordt gesignaleerd evenals een lek bij de Vent Gas Scrubber (VGS), via de Relief Valve Vent Header.
00.30 uur – De overdrukbeveiliging van de Methyl IsoCyanaat (MIC) tank functioneert: de breekplaat barst en de veiligheidsklep opent (figuur 7) en grote hoeveelheden damp stromen uit in de omgeving (op 30,5 meter hoogte). De drukindicatie is buiten zijn bereik (max. 3,8 bar). Het gebied rond de tank is warm en de betonnen omhulling schudt. De loogpomp van de VGS wordt gestart, er komt echter geen loogcirculatie op gang. De VGS operator weigerde ter plaatse polshoogte te nemen wanneer hij niet vergezeld werd. Dit vanwege reeds aanwezige dampen. Er is niemand gegaan.
00.40 uur – Er ontstaat paniek onder de medewerkers op de plant. Ze vluchten in bovenwindse richting.
01.30 uur – 02.30 uur – De veiligheidsklep op de opslagtank sluit.

De avond ervoor was er water in de MIC tank gekomen, resulterend in een runaway reactie. UC zegt: sabotage. Feit is dat het ontwerp en operatie van de  installatie inherent onveilig waren. In mijn boek met een beschrijving van de ramp en het onderzoek geef ik daarvan diverse voorbeelden. Eén concreet voorbeeld hier aan de hand van de originele tekening (P&ID) van de installatie.

Lees het hoofdstuk hierover in mijn boek: De procesveiligheidsproblematiek in Bhopal

Voorbeeld:zie de figuur. In een destillatie kolom (links) wordt het MIC gewonnen als ‘overhead’ (top) product. De damp moet daartoe gecondenseerd worden met een (brine/ water) koeler (horizontaal, midden boven). Een lekkage van deze koeler kan leiden tot contaminatie van MIC met water, en dat moet dus ten alle tijde voorkomen worden. Om een lekkage te detecteren is een temperatuur verschil meting (TDRA) opgenomen in het ontwerp (meet een startende reactie met water in de leiding naar de MIC opslagtank). Deze is echter nooit geïmplementeerd.

Ter info: In 2013 is het boek in een Engelstalige versie in India uitgegeven. Dit is ook te koop op Amazon: Klik hier.